11 سپتامبر و تحول مفهوم منافع ملی : گذار از منافع ملی به منفعت نظام جمهوری اسلامی

Authors

فرزاد پورسعید

abstract

هجوم انتحاری به برجهای مرکز تجارت جهانی به عنوان نمادهای سرمایه داری جهانی شده وساختمان وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون ) در آغاز هزارة سوم ، رخدادی عظیم بود که سرنوشت جامعه بشری را دگرگون و تاریخ روابط بین الملل را به دو برهة پیش و پس از این واقعه تقسیم کرد.در واقع این نخستین حمله مستقیم به قلمرو آمریکا پس از 1812م بود که عمق نفوذپذیری وآسیب پذیری تنها ابرقدرت جهان را نمایان ساخت و به دوران گذار و آشفتگی حاکم بر روابط بین الملل پایان داد. تحول در اساسی ترین مفاهیم حقوق بین الملل از جمله جنگ ، صلح ، دفاع ،تجاوز و تروریسم ، گذار از نظام تک ـ چندقطبی به سیستم تک قطبی ، اهمیت دوبارة منابع سخت افزاری قدرت ، افزایش دوبارة وزن دولت ملی به عنوان بازیگر مهم در سطح بین الملل وغلبه پارادایم خشونت بر گفت وگو از جمله مهم ترین پیامدهای این رویداد هستند. در این بین جمهوری اسلامی ایران نیز به دلیل همسایگی با افغانستان و عراق یعنی اولین و دومین هدف درجنگ مرحله ای ایالات متحده علیه «تروریسم »، از پیامدهای این حادثه تأثیرپذیرفته است .

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

چالش‌های دولت‌ـ‌ملت‌سازی و منافع ملی در ‏جمهوری اسلامی ایران ‏

منافع ملی در جمهوری اسلامی ایران چگونه شکل می‌گیرد؟ چرا با هر تغییر در هیأت دولت ایران، نگرش‌ها و رویکردها به منافع ملی نیز تغییر می‌یابد؟ و چرا با گذشت بیش از سی‌ سال از انقلاب، هنوز برنامه و راهبرد مشخصی در راستای تعریف "منافع ملی ایران" تدوین و پیگیری نشده است؟ ایده محوری این مقاله این است که ریشه چنین مشکلاتی تا حد زیادی به وضعیت دولت‌‌ـ‌ ‌ملت‌سازی در جمهوری اسلامی ایران باز می‌گردد. بر این...

full text

تروریسم نوین و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران

تروریسم نوین عنوانی است برای موج جدید اقدامات تروریستی که اوج آن را می‌توان حادثه 11 سپتامبر دانست. ایالات متحده در واکنش به رویداد 11 سپتامبر و در نبرد با این موج جدید، سعی نمود تا محیط عملیاتی آن را به منطقه خاورمیانه منتقل نماید که با محیط امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران هم‌پوشان است. از این‌رو، مقاله حاضر به تبیین این موج جدید و پیامدهای آن در صورت تهدید منافع ملی جمهوری اسلامی ایران می‌پرداز...

full text

منافع ملی و شاخص های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

استفاده از فرهنگ و به خدمت گرفتن ابزارهای فرهنگی در دیپلماسی در مقایسه با ابزارها و اهرم­های رایج دیگر در روابط بین­الملل دارای مزایایی است که مهم­ترین آنها عبارت­اند از مواجه شدن با مقاومت کمتر در جوامع وکشورهای مقصد، عاری بودن دیپلماسی فرهنگی از لحنی خصمانه در کنار جذابیت، حضور جدی تر بازیگران غیررسمی، نهادهای مدنی و اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی.  دیپلماسی فرهنگی بیشتر به دنبال کشف، تعریف و ت...

full text

تاثیر ساختار سیاسی نظام بین الملل بر تحول ماهیت منافع ملی جمهوری اسلامی ایران (1357-75)

در واقع، علل وقوع دگرگونی در سیاست خارجی یک کشور، تحت تاثیر عوامل مختلف داخلی و بین المللی است . ولی در رساله حاضر به تاثیر ساختار سیاسی نظام بین الملل بر تحول سیاسی خارجی ایران پرداخته می شود. فرضیه رساله حاضر دگرگونی ساختارهای قدرت در خلیج فارس (بعد از انقلاب اسلامی و بحران بین الملل 1369) و دگرگونی ژئوپلیتیک شمالی ایران (تحت تاثیر فروپاشی شوروی سابق) را علل بین المللی این تحول (در چارچوب نگر...

15 صفحه اول

دیپلماسی انرژی و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران

کشور ها در سیاست خارجی خود با بهره گیری از ظرفیت های اقتصادی و انرژی ملی و در چارچوب دیپلماسی انرژی، راهبرد نوین رشد و توسعۀ اقتصادی و تأمین منافع و امنیت ملی را در پیش گرفته اند. اما نارسایی و عدم کفایت در جهت گیری های اقتصادی سیاست خارجی جمهوری اسلامی، سبب شده است تا در ادبیات علمی و دانشگاهی کشور با وجود آثاری در حوزۀ اقتصاد سیاسی انرژی، به وجوه ارتباط بخش انرژی و سیاست خارجی توجه چندانی صور...

full text

جهانی شدن و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران

مطالعه منافع ملی و راه های تأمین آن در عصر فراصنعت و فرااطلاعات نیازمند نگاه ویژه ای به آن است. در دوران جدید و روند فزاینده جهانی شدن، مفهوم منافع ملی صرفآ در برگیرنده مرزهای ملی نظم وستفالی نمی باشد، بلکه دولت ها ناگزیرند بیش از گذشته به محیط عملیاتی و متغیرهای مربوط به بستر جهانی شدن توجه نمایند. در شرایط جدید، چگونگی تأمین منافع ملی ایران تا حد زیادی نیازمند شناخت فرآیندهای جهانی شدن و تعام...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه مطالعات راهبردی

Publisher: پژوهشکده مطالعات راهبردی

ISSN

volume 5

issue 17.18 2003

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023